Boswellia sacra (Geedka Maydiga) ee Soomaaliya: Sifooyinkiisa Caafimaad ee Daaweynta Cudurrada Halista ah
Garowe- Somaaliya - Cilmi-baaris dhowaan la sameeyay ayaa muujisay in geedka Maydiga ee ka baxa Soomaaliya, gaar ahaan Puntland, uu leeyahay sifooyin caafimaad oo muhiim ah, sida la dagaallanka cudurka kansarka. Geedka Maydiga, oo loo yaqaan Boswellia sacra ama Boswellia carteri, ayaa soo saara xabagta Maydiga oo caan ku ah daawo dhaqameedka Soomaalida iyo meelo kale oo dunida ah.
Xabagta Maydiga oo laga soo saaro geedkan ayaa horey loogu isticmaalay ujeeddooyin caafimaad sida yareynta bararka iyo xanuunka. Cilmi-baarayaashu waxay hadda diiradda saarayaan maadada lagu magacaabo “boswellic acids” ee ku jirta xabagta, taasoo la ogaaday inay awood u leedahay inay xakameyso korriimada unugyada kansarka iyo inay ka hortagto fiditaanka cudurka. lol
Cilmi-baarayaal kala duwan ayaa sheegay in xabagta Maydiga ay si gaar ah waxtar ugu yeelan karto kansarka sambabada, caloosha, iyo noocyo kale oo dhib badan. Waxaa laga yaabaa inay noqoto daawo ka hortag iyo mid lagu daweeyo cudurrada kansarka mustaqbalka.
Soomaaliya oo ah meelaha ugu badan ee laga helo geedkan, gaar ahaan gobolka Puntland oo geedku intiisa badan ka baxo, ayaa laga yaabaa inay ka faa’iido horumarka cilmi-baaristan. Dhaqaalaha dalka ayaa ka heli kara wax soo saar caafimaad oo dabiici ah, iyadoo sidoo kale la filayo in kor loo qaado aqoonta iyo isticmaalka caafimaad ee geedkan iyo xabagtiisa si ballaaran oo wax ku ool ah.
Cilmi-baaristu waxay sidoo kale xoojisay baahida loo qabo in la ilaaliyo geedkan Maydiga, maadaama uu leeyahay qiimo caafimaad oo sare iyo faa’iidooyin dhaqaale oo ku yimid ogaanshaha inuu kaalin muhiim ah ka qaadan karo la dagaallanka cudurka kansarka. Waxaa muhiim ah in dowladdu iyo bulshada Soomaaliyeed, gaar ahaan dadka reer Puntland, ay iska kaashadaan ilaalinta iyo soo saarista xabagta Maydiga si looga faa’iideysto sifooyinkiisa dabiiciga ah ee caafimaad.
GAROWE ONLINE