Mareykanka oo xayiraad kusoo rogay taakuleynta Itoobiya

NEW YORK, USA - Dowladda Mareykanka ayaa sheegtay in ay xayiraad ballaaran ku soo rogeyso kaalmada dhaqaale iyo amni ee ay siiso Itoobiya sababa la xiriira xasuuqii ka dhacay Tigray.

Sidoo kale, Washington ayaa "waxay gelida Mareykanka ka mamnuuceysaa saraakiisha hadda jirta ama kuwii hore ee Itoobiya ama Eritereya oo ay u aragto inay mas'uul ka yihiin dhibaatada".

Xoghayaha gobolka Antony Blinken ayaa bayaan uu soo saaray Axadii ku xusay in talaabooyinka cusub ee Mareykanku qaadayo ay tahay inay "ku cadaadiyaan xal u helida qalalaasaha".

"Waqtiga ficilka ee beesha caalamka waa hada," ayuu Blinken ku yiri bayaanka oo lagu faafiyey barta internet-ka ee Wasaaradda arrimaha dibadda waddanka Mareykanka.

Kumanaan qof ayaa la dilay, boqolaal kun oo kalena waxaa lagu qasbay in ay ka qaxaan guryahooda oo kuyaala gobolka Tigray tan iyo bishii Nofeembar kadib markii Jabhadda Xoreynta Dadka Tigreega (TPLF) ay weerartay ciidamada Itoobiya.

Ciidamada Ethiopia iyo askarta ka socda dalka dariska la ah ee Eritrea ayaa waxaa lagu eedeeyay xasuuq iyo dilal wadareed rayid ay ku u gaysteen dagaalka ay kula jiraan jabhada.

Dadaalada ay wado dawlada Itoobiya ee lagu burburinayo kacdoonka kooxda TPLF ayaa la xusay in uu sababay u gaarsi qaawan ka dhan ah qowmiyadaha wadanka oo dhan.

Sida lagu sheegay baaritaan ay sameysay wakaalada wararka ee Reuters bishan, beegsigaas ayaa lagu ogaaday in dadka Tigreega la xiray, la dhibaateeyey, shaqada laga joojiyey ama lag ruqseeyay, ama si ku meel gaar ah loo xayiray akoonadooda bangiyada. 

Blinken wuxuu sheegay in Mareykanku uu sii wadi doono kaalmada bani'aadamnimada iyo deeqaha kale ee muhiimka ah ee uu siiyo Itoobiya isla markaana uu sii wadi doono xannibaadaha ballaaran ee jira ee ku saabsan kaalmada uu siiyo Eritrea.

Wasiirka wuxuu qeexay in Mareykanka laga yaabo inuu joojiyo fiisooyinka sidoo kale "xubnaha ciidamada amaanka, ama shaqsiyaad kale - oo lala xiriirinayo gobolka Amxaarada iyo xoogag aan caadi aheyn iyo xubno" ka tirsan kooxda TPLF oo ay u aragto inay "mas'uul ka yihiin ama gacan ka geysaneyso xalinta dhibaatada ee Tigray".

Xoghayaha oo uu ka digay "in haddii kuwa mas'uulka ka ah carqaladeynta xallinta xiisadda ka taagan Tigray ay ku guuldareystaan ​​inay dib uga laabtaan wadada, waa inay ka fikiraan tallaabooyin dheeri ah oo kaga yimaada Mareykanka iyo bulshada caalamka".

Blinken wuxuu yiri dhinacyadu "ma aysan qaadin talaabooyin macno leh oo ay ku joojinayaan dagaalada ama ay ku raadinayaan xal nabadeed oo ku aadan qalalaasaha siyaasadeed".

Dowlada Ethiopia ayaa cadaadis saa'id ah kala kulmeysa Beesha Caalamka "si ay u muujiso la xisaabtan maadama ay soo kordhayaan wararka ku saabsan gabood fallada ka dhacaya Tigray".

Midowga Yurub wuxuu joojiyay lacag bixinta taageerada miisaaniyada iyadoo lagu soo waramayo kufsi wadareed arxan daro ah, dilal wadareed loo geysanayo dadka rayidka ah iyo bililiqo baahsan oo ka dhacday waqooyiga.

Itoobiya waxay sheegtay inay ka go’an tahay inay baarto xadgudubyada ka dhanka ah xuquuqul insaanka iyadoo labada dal ee Itoobiya iyo Ereteriya ay ballanqaadeen bixitaanka ciidamada Ereteriya.

Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in dambiyo dagaal laga yaabo inay galeen dhamaan dhinacyada ku lugta leh iska-horimaadka, waxaana ay adkeysay ahmiyadda baaris madax-banaan.

GAROWE ONLINE