Hawlgalka AUSSOM oo laga cabsi-qabo inuu burburo
MUQDISHO - Hawlgalka Taageerada iyo Xasilinta Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM) ayaa laga yaabaa inuu burburo, ka dib qalalaasaha dhanka maalgelinta ah, iyadoo dhinacyada ay khusayso ay daaha ka qaadayaan farqi lacageed oo dhan $180 milyan.
Haatan, howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya waxa uu martigeliyaa ku dhawaad 11,000 oo askari oo ka kala socda Kenya, Burundi, Ethiopia, Djibouti iyo Uganda, tiradaas oo la gaaray ka dib markii la dhimay, taasoo la dhaqan geliyey dhowr bilood ka hor, kadib markii Midowga Afrika uu u wareegay AUSSOM.
Intii lagu guda jiray shirkii Golaha loo dhan yahay ee Qaramada Midoobay (UNGA) ee ka dhacay New York, Guddoomiyaha Ergada Maxamuud Cali Yuusuf ayaa u sheegay Xafladda Heerka Sare ee Maalgelinta AUSSOM, in Soomaaliya ay weli tahay mid jilicsan. Al-Shabaab ayaa weli dalka ka wadda dhibaatooyin.
Sida laga soo xigtay Youssouf, farqiga maalgelinta ayaa gaaray $180 milyan inkastoo taageero ay ka heleen dhowr saaxiibadood oo caalami ah. Masar ayaa lagu wadaa in toddobaadyada soo socda ay dalka u soo dirto cutubyo ciidan ah.
"AU waxay mar hore laba jibaartay tabarucaadka ay ku bixinayso Sanduuqa Nabadda ilaa $20 milyan, taasoo muujinaysa go'aanka Afrika, haddana haddii aan la helin dhaqaale degdeg ah, la saadaalin karo oo waara, guulihii adkaa ee lagu guulaystey waxay halis u tahay in la joojiyo," ayuu ka digay.
Isagoo qiraya waxa uu ugu yeedhay "daalka maalgalinta" ee ka dhex jira la-hawlgalayaasha dhaqameed ee reer galbeedka, Youssouf wuxuu sheegay in AUSSOM aysan ahayn hawlgal furan.
"Haddii la helo taageero ku filan, waxay xiri kartaa cutubka ku-tiirsanaanta waxayna keeni kartaa xilli cusub oo madax-bannaani, xasillooni iyo barwaaqo," ayuu yiri, isagoo ku boorriyay QM, EU iyo saaxiibada kale inay la jaanqaadaan go'aanka Afrika.
Musalia Mudavadi, Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Kenya, ayaa ka digay in daldaloolooyinka jira ay khatar weyn ku keeni karaan xasilinta dalka. Muddada AUSSOM waxay ku egtahay December 2025.
"Qaabkan oo kale waa inuu noqdaa mid dhamaystiran, oo daboolaya gunnooyinka ciidamada, saadka, dhaqdhaqaaqa, iyo shuruudaha hawlgalka ee ballaaran si loo hubiyo saadaalinta iyo waxtarka. Hubin la'aanta maaliyadeed waxay wiiqaysaa diyaargarowga howlgalka, waxay dhiirigelisaa kooxaha xagjirka ah, waxayna ku hanjabtaa inay dib u dhigto guulaha adag ee lagu gaaray sannado badan oo naf-hurid ah iyo midnimo," ayuu yiri Mudavadi.
Intaa waxaa dheer, Mudavadi waxa uu garwaaqsaday arrimaha kakan, balse waxa uu ku booriyay in la isu tanaasulo: "Kenya waxa ay ku adkeysaneysaa howlgalkan, iyadoo ku dhawaad 3,000 oo ciidamadeenna ah ay ka howlgalaan Soomaaliya, oo garbaha iskula taagan walaalaheen si ay u helaan gobol nabdoon oo ammaan ah."
Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa ka digay suurtagalnimada in Washington ay jarto taageerada Soomaaliya, isagoo muujiyay caqabado kala duwan oo ay ka mid yihiin maalgelinta saami qeybsiga ee saaxiibada. Washington ayaa sidoo kale kor u qaadday sheegashada suurtagalka ah ee ku saabsan lunsashada dhaqaalaha hoggaanka dalka.
GAROWE ONLINE