Hoggaamiyeyaal saameyn ku leh siyaasadda Soomaaliya oo Shir uga furmay Kismaayo

Kismaayo — Isbahaysiga mucaaradka ugu weyn Soomaaliya, Gollaha Mustaqbalka Soomaaliya (Somali Future Council), ayaa ka furay magaalada dekedda ah ee Kismaayo shir siyaasadeed si weyn isha loogu hayo, kaas oo ay isugu yimaadeen hoggaamiyeyaal saameyn ku leh siyaasadda dalka, xilli ay sii kordhayaan khilaafaadka ku saabsan jihada siyaasadeed ee Soomaaliya.

Shirka oo uu martigelinayo Madaxweynaha Jubaland, Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe), ayaa la filayaa in lagu gorfeeyo arrimo qaran oo xasaasi ah, oo ay ka mid yihiin wax-ka-beddelka lagu wado dastuurka iyo qaabka, waqtiga iyo sharciyadda doorashooyinka la qorsheynayo sanadka 2026.

Waxaa shirka ka qeybgalay siyaasiyiin caan ah, oo ay ku jiraan madaxweynayaal hore, hoggaamiyeyaal dowlad-goboleedyo iyo musharrixiin xilka madaxtinimada, kuwaas oo intooda badan si adag u dhaliilay hoggaanka Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.

Madaxweynihii hore ee Soomaaliya, Sheekh Shariif Sheekh Axmed, ayaa sheegay in dalka weli ku jiro marxalad adag oo dhismaha dowladnimada ah, isaga oo ku eedeeyay hoggaanka hadda jira in uu iska indha-tiray talooyinka siyaasiyiinta iyo daneeyeyaasha kale.

“Weli waxaan ku jirnaa geeddi-socodkii dhismaha dowladnimada. Muddo 35 sano ah, dalkani wuxuu ku tiirsanaa wadatashi iyo wada-hadal,” ayuu yiri Sheekh Shariif. “Waxa maanta muuqda waa madaxweyne iska indha-tiraya talada la siinayo.”

Dhankiisa, Madaxweynaha Jubaland Axmed Madoobe ayaa ku eedeeyay dowladda federaalka in ay dhibaato u geysatay maamulkiisa, isaga oo si cad u diiday wax kasta oo la xiriira muddo-kordhin.

“Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo dowladdiisu waxyeello ayay u geysteen Jubaland,” ayuu yiri Axmed Madoobe. “Ma raadineyno aargoosi ama colaad, balse marnaba ma aqbaleyno muddo-kordhin.”

Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa soo jeediyay digniin adag, isaga oo shaki geliyay awoodda sharci ee dowladda federaalka, kana dhawaajiyay tallaabooyin go’aan leh haddii xal siyaasadeed la gaari waayo.

“Waa ceeb in dalka ay hoggaamiyaan dad aan garanayn sharciga, oo ula dhaqmaya dowlad-goboleedyada sidii inaanay jirin,” ayuu yiri Deni. “Haddii xal lala gaari waayo dowladda hadda jirta, kadib 15-ka May 2026, waxaan aaminsanahay in dalku isagu ka tashan doono mustaqbalkiisa. Hore ayaan u soconaynaa.”

Sidoo kale, wasiir hore isla markaana musharrax madaxweyne ah, Maxamed Aadan Faarax (Farkeeti), ayaa shaki geliyay daahfurnaanta iyo kalsoonida doorashooyinka la qorsheeyay in dabayaaqada sanadkan lagu qabto Muqdisho.

“Doorasho la sheegay in ay Muqdisho ka dhaceyso 25-ka December 2025, natiijadeedu hore ayaa loo ogyahay,” ayuu yiri Farkeeti. “Ka-qeybgalka oo aan ka badneyn 16,000 qof waxaa sabab u ah in muwaadiniinta si khasab ah loo geliyay nidaamka tan iyo bilowgii.”

Shirka Kismaayo ayaa la filayaa in lagu soo gebagabeeyo warmurtiyeed mideysan, kaas oo lagu caddeyn doono mowqifka mucaaradka ee ku aaddan wax-ka-beddelka dastuurka, habraaca doorashooyinka iyo xiriirka u dhexeeya dowladda federaalka iyo dowlad-goboleedyada, arrintaas oo laga yaabo inay billow u noqoto marxalad cusub oo siyaasadeed oo xasaasi ah.

GAROWE ONLINE