Soomaaliya oo taageero aan caadi ahayn ka heshay Beesha Caalamka

MUQDISHO, Soomaaliya - Soomaaliya ayaa taageero aan hore loo arag ka helaysa quwadaha waaweyn ee adduunka marka uu khilaafka kala dhaxeeya Itoobiya uu qaabaysan yahay, balse dhex dhexaadnimada ayaa lagu celceliyay in ay tahay istiraatiijiyadda ugu wanaagsan ee lagu xallin karo khilaafka labada dhinac.

In muddo ahba, Itoobiya ayaa lagu eedaynayey inay ku xad-gudbayso madax-bannaanida iyo madax-bannaanida dhuleed ee Soomaaliya, ka dib markii ay heshiis sharci-darro ah la gashay Somaliland, oo ah gobol ka go’ay Geeska Afrika.

Heshiiska, ayaa soo jeedinaya in 20 kiilo mitir oo ka mid ah badda cas loo wareejiyo Itoobiya si ay uga samaysato saldhig iyo deked, fikraddaas oo la kulantay cambaarayn caalami ah. Taas beddelkeeda, heshiisku wuxuu soo jeedinayaa, in Itoobiya ay u aqoonsan doonto Somaliland dal madaxbannaan.

Laakiin shirkii Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay Isniintii, Mareykanka, Shiinaha iyo UK ayaa ka mid ahaa dalalka ku jira Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee ku celceliyay inay taageerayaan madax-bannaanida iyo midnimada dhuleed ee Soomaaliya.

"Waxaan si qoto dheer uga walaacsanahay saamaynta xasiloonidarada keeni karta ee MOU ee lagu soo gabagabeeyey Itoobiya iyo Somaliland iyada oo aan oggolaansho laga helin dawladda federaalka ah ee Soomaaliya," ayuu yiri wakiilka dublamaasiga ee Mareykanka Robert A. Wood.

“Mareykanku wuxuu ku biirayaa AU iyo saaxiibada kale ee caalamiga ah si aan u soo celino taageeradayada madax-banaanida iyo midnimada dhuleed ee Soomaaliya, anagoo ku boorinayna wadahadal diblomaasiyadeed si loo qaboojiyo xiisadaha. Waa muhiim in arrintani aysan ka jeedin caqabadaha muhiimka ah ee dowlad-dhisidda ee weli ka taagan Soomaaliya."

Ku xigeenka wakiilka UK James Kariuki ayaa isna qaatay tibaax la mid ah. Si kastaba ha ahaatee, wuxuu ku booriyay labada dhinac inay qaataan wadahadalka, isagoo xusay muhiimadda nabadda iyo xasilloonida gobolka Geeska Afrika.

"Sida aan horay u sheegnay, Boqortooyada Midowday (UK) waxay xaqiijinaysaa inay taageerto madax-bannaanida iyo wadajirka dhuleed ee Soomaaliya," ayuu yidhi.

Si kastaba ha ahaatee, Ergeyga Qaramada Midoobay ee Soomaaliya Catriona Laing ayaa u sheegtay xubnaha UNSC inay "wax laga xumaado ah inaan wax horumar ah laga gaarin shirkii Midowga Afrika ee dhowaan" ee ku saabsan xiisadda u dhexeysa Soomaaliya iyo Itoobiya. Waxay sheegtay in Is-afgaradkii dhawaa uu abuuray falcelin cadawtinimo oo xooggan oo shacabka Soomaaliyeed.

"Waxaan garwaaqsanahay in dareenka xooggan ee ka jira Soomaaliya uu cadaadis saarayo dowladda inay ka jawaabto, waxaana ku dhiirri-gelinaynaa madaxweynaha inuu sii cabbiro jawaabtiisa," ayay tiri.

“Xaaladdan waa in lagu xalliyaa wadahadal wax ku ool ah. Arrintaas, waa wax laga xumaado in aan wax horumar ah oo la taaban karo laga gaadhin shirkii Midowga Afrika ee u dambeeyay,” ayay Laing ku tidhi khudbaddeeda.

Toddobaadkii hore, Soomaaliya waxay dalbatay in Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iyo Midowga Afrika ay mowqifkooda rasmiga ah ka dhiibtaan colaadda ka soo cusboonaatay Muqdisho iyo Addis Ababa. Itoobiya waxay ku adkaysanaysaa in heshiisku aanu cidna ku xad gudbin ee uu yahay mid ganacsi.

GAROWE ONLINE