Diyaaradii ugu waynayd aduunka oo lagu burburiyay Ukraine
KYIV, Ukraine -Diyaarada ugu weyn caalamka ee Antonov AN-225 ayaa la burburiyay intii uu socday duulaanka Ruushka uu ku qaaday dalka Ukrain, sida ay sheegeen saraakiisha Ukraine, taasoo dhalisay qeylo dhaan ka soo yeertay macaamiisheeda oo ay ku jiraan dadka u raaci jiray kulan diimeedyada.
Diyaaradan oo ah mid aad u weyn, laguna magacaabo "Mriya" ama "Riyo" oo ka diiwaan gashay Ukraine, ayaa la dhigay garoon diyaaradeed oo u dhow Kyiv, balse waxaa weeraray ciidanka Ruushka ee dalka duulaanka ku jooga sida ay sheegeen mas'uuliyiinta Ukraine oo intaa ku daray in ay dib u hagaaji doonaan diyaaradaasi.
"Waxa laga yaabaa in Ruushku burburiyay diyaaradeenii 'Mriya'. Laakin marnaba ma awoodi doonaan in ay burburiyaan riyadeenna ah dal xooggan, xor ah oo dimuqraadi ah oo Yurub ah. Waan ka adkaan doonnaa!" ayaa bartiisa Twitter-ka ku soo qoray wasiirka arrimaha dibadda ee Ukraine Dmytro Kuleba.
Ma jiro war madax banaan oo xaqiijinaya burburka diyaaradda. Qoraal ay soo dhigtay Tweeter-ka shirkadda Antonov ayaa lagu sheegay in aysan xaqiijin karin "xaaladda farsamo" ee diyaaradda ilaa ay khubarada baarayaan.
Shirkadda difaaca dawladda Ukraine ee Ukroboronprom, oo maamusha Antonov, ayaa Axaddii soo saartay bayaan ay ku sheegtay in diyaaradda la burburiyay, balse dib u habayn lagu samayn doono, balse si loo dayac tiro waxaa loo baahanyahay 3 bilyan oo dollar.
"Dib u soo hagaajinteeda waxaa lagu qiyaasaa in ay qaadato in ka badan 3 bilyan USD iyo in ka badan shan sano," ayaa lagu yiri bayaanka. "Hawsheenu waa in aan hubinno in kharashaadkaas ay daboolayaan Federaalka Ruushka, kaas oo u geystay dhaawac ula kac ah oo ku saabsan duulista Ukraine iyo qaybta xamuulka hawada.
Warbixin dambe oo ay shirkaddu soo saartay ayay ku sheegtay in diyaaraddu ay ku sugnayd meel u dhow Kyiv 24-kii February iyada oo dayactir lagu samaynayo.
"Sida uu sheegay maamulaha shirkadda Antonov Airlines, mid ka mid ah matoorada ayaa la kala furay si loo dayactiro, diyaaraddana ma aysan awoodin in ay duusho maalintaas, inkastoo amarradii ku habboonaa la bixiyay," ayaa lagu yiri.
Ciidamada Ruushka ayaa sheegay inay qabsadeen garoonka Hostomel, halkaasoo uu ku yaalay diyaaradda AN-225, Jimcihii. Koox ka tirsan CNN oo goobta ku sugneyd ayaa goob joog ka ahaa ciidamada cirka ee Ruushka oo fariisimo ka sameysanaya.
Sawirada dayax-gacmeedka ee Teknolojiyadda Maxar waxay muujinayaan dhaawac weyn oo soo gaaray qayb ka mid ah hangarka kaas oo AN-225 lagu kaydiyo.
Dhanka kale, Macluumaadka Dabka ee NASA ee Nidaamka Maareynta Kheyraadka ayaa lagu ogaaday dab badan oo ka kacay garoonka, oo uu ku jiro hangarka diyaaradda lagu hayo. Dabka ka kacay hangarka ayaa la ogaaday saacadu markay ahayd 11:13 subaxnimo Axadii, sida ay sheegayso xogta NASA, oo laga helay tiro satalaytka NOAA iyo NASA ah.
Ma cadda in dabkan ka kacay garoonka diyaaradaha uu yahay mid ka dhashay dab dhab ah ama qaraxyo ka dhashay weerarro ciidan.
Haddii la xaqiijiyo, weerarku wuxuu calaamad u noqon doonaa dhamaadka naxdinta leh ee diyaarad soo aragtay in ka badan 30 sano oo adeeg ah oo ku saabsan waagii Midowga Soofiyeeti.
Diyaaradan AN-225 ayaa mararka qaar la diyaarin jiray si ay u caawiso qaadista gargaarka hawada xilliyada qalalaasaha ay ka jiraan wadamada kale. Wixii ka dambeeyay dhulgariirkii Haiti 2010 waxay sahay gargaar gaarsiisay Jamhuuriyadda Dominican ee deriska la ah.
Maalmihii hore ee cudurka faafa ee Covid waxaa loo isticmaali jiray in lagu qaado sahayda caafimaadka meelaha ay dhibaatadu saameysey.
Caannimada ay ku leedahay dunida waxa ay la macno tahay in ay inta badan soo jiidato dad badan meel kasta oo ay tagto, gaar ahaan marka ay xiddiguhu ka soo muuqdaan bandhigyada hawada.
Qaar ka mid ah taageerayaasheeda ayaa axaddii soo dhigay baraha bulshada si ay u muujiyaan sida ay uga xun yihiin sheegashada burburka diyaaradda. "Mriya - Had iyo jeer waa lagu xasuusan doonaa!" ayuu bartiisa Twitter-ka ku soo qoray Sam Chui oo ah blogger duulista.
Ilaa maanta, Mriya ayaa weli ah diyaaradii ugu cusleed ee abid la sameeyo. Ku shaqaynta lix matoorada turbofan, waxay qaadi kartaa culayska ugu badan ee 250 tan, kaas oo lagu qaadi karo gudaha ama dhabarka. Waxay ku faantaa baalasha ugu wayn ee diyaarad kasta oo duulimaad samaysa.
Kaliya hal An-225 ayaa waligeed dhistay shirkadda Antonov ee fadhigeedu yahay Kiev, taasoo la timid naqshadeynta. Markii ugu horreysay waxay duullimaad ku tagtay 1988 waxayna ku jirtay adeeg tan iyo markaas.
Samaynteed ka dib waxa lagu bilaabay diyaarad labaad, laakiin wali ma dhammaan. Sheekada An-225 waxay soo bilaabantay 1960 iyo 70-meeyadii markii Midowgii Soofiyeeti lagu xiray tartanka hawada sare ee Mareykanka.
Dhammaadkii 1970-meeyadii, baahida loo qabo in la raro culeysyo waaweyn iyo kuwa culus oo laga soo raro goobahooda shirka ilaa Baikonur Cosmodrome, oo ah goob hawada sare ku fidsan oo ku taal saxaraha Kazakhstan, taasoo ahayd fur-furka safarkii hormoodka ahaa ee Yuri Gagarin ee 1961-kii.
Shixnadda la sheegay in ay ahayd dayax-gacmeedka Buran, waa jawaabtii Midowga Soofiyeeti ee shirkadda NASA hawada sare ee Mareykanka. Maaddaama aysan xilligaas jirin diyaarad awood u leh inay qaadi karto, shirkadda Antonov ayaa lagu amray inay horumariso diyaaradaan oo tan xiligaas shaqaynaysay.
GAROWE ONLINE