Turkiga iyo Israa'iil oo kala saxiixday heshiis cusub

Turkiga iyo Israa'iil ayaa isku dayaya inay hagaajiyaan xiriirkooda, kaasoo xumaa tan iyo dabayaaqadii 2000-aadkii.

ANKARA, Turkey – Wasiirka arrimaha dibadda Israa’iil Yair Lapid ayaa sheegay in dalkiisu uu “ bog cusub” u furayo xiriirka uu la leeyahay Ankara, kaddib markii uu magaalada Qudus kula kulmay dhiggiisa Turkiga Mevlut Cavusoglu.

"Hadafku waa in la sameeyo oo la ballaariyo iskaashiga dhaqaalaha iyo madaniga ah ee ka dhexeeya dalalkeenna si aan ganacsi u abuurno ganacsiga iyo dadka iyo in aan ka faa'iidaysano labadeena dal, faa'iidooyinka isbarbardhigga ah ee heer gobol iyo caalami ah, xitaa inta lagu jiro masiibada, iyo xitaa waqtiyada xiisadaha siyaasadeed, "Lapid ayaa shir jaraa'id ku yiri Mevlut Cavusoglu, ka dib kulan dhexmaray labadooda Arbacadii.

Turkiga iyo Israa'iil ayaa isku dayaya inay hagaajiyaan xiriirkooda, kaasoo xumaa tan iyo dabayaaqadii 2000-aadkii.

Wixii markaas ka dambeeyay, labada dal waxay is dhaafsadeen eedeymo isdaba joog ah oo ku saabsan qabsashada Israel ee dhulka Falastiin, taageerada Ankara ee Xamaas, oo maamusha marinka Gaza ee go'doomiyay, iyo arrimo kale oo gobolka ah.

Cavusoglu ayaa ku guda jira maalintii ugu dambeysay safar labo maalmood ah oo uu ku tagayo Israa’iil iyo Daanta Galbeed ee la heysto, waana booqashadii ugu horreysay ee wasiir arrimo dibadeed uu ku tago muddo 15 sano ah.

Cavusoglu ayaa sheegay in xiriirka Turkiga iyo Israa’iil oo caadi laga dhigo ay gacan ka geysan doonto sidii nabad loogu soo dabaali lahaa Israa’iiliyiinta iyo Falastiiniyiinta.

"Waxaan aaminsanahay in caadiyeynta xiriirkeena ay sidoo kale saameyn togan ku yeelan doonto xallinta nabada ee khilaafka. Turkiga wuxuu diyaar u yahay inuu qaado mas'uuliyadda si loo sii wado dadaallada ku aaddan wada-hadallada," ayuu yiri Cavusoglu.

Cavusoglu ayaa intaa ku daray in labada dal ay ku heshiiyeen in ay "dib u soo nooleeyaan" xiriirka dhinacyo badan, oo ay ku jiraan in dib loo bilaabo wadahadaladii ku saabsanaa duulista rayidka.

Talaadadii, isaga oo hadlayay ka dib markii uu dhigiisa Falastiin Riyad al-Maliki kula kulmay Daanta Galbeed ee la haysto, Cavusoglu wuxuu sheegay in taageerada Turkiga ee Falastiin aysan hoos u dhacayn xitaa iyadoo xiriirka Israel uu dhalaalay.

"Taageerada aan siineyno qadiyadda Falastiin waa mid gabi ahaanba ka madax banaan habka xiriirka aan la leenahay Israel," ayuu u sheegay suxufiyiinta.

Cavusoglu ayaa lagu waday in uu booqdo Masjidka Al-Aqsa ee ku yaal Bariga Quddus la haysto galabnimadii Arbacada, oo ah goobta saddexaad ee Islaamka iyo goobta ay ka dhaceen isku dhacyada soo noqnoqday ee u dhexeeya Falastiiniyiinta iyo booliiska Israa'iil intii lagu jiray bishii barakaysnayd ee Ramadaan. Wuxuu sheegay inuu arrinta Lapid kala hadlay.

Cavusoglu iyo al-Maliki ayaa sidoo kale kala saxiixday heshiis kordhinaya mugga ganacsiga Turkiga iyo Falastiin oo gaaraya $2bn, sida uu sheegay wasiirka arrimaha dibadda ee Turkiga.

Turkiga iyo Israa'iil ayaa ka shaqaynayay sidii ay dib ugu hagaajin lahaayeen xidhiidhkooda muddada dheer cakirnaa, iyadoo tamartu ay ka soo baxaysay aag muhiim u ah iskaashiga suurtagalka ah.

Labada dal ayaan wax safiir ah is weydaarsan tan iyo sanadkii 2018-kii, waxaana ay inta badan ka ganacsan jireen iska hor imaadka Israel iyo Falastiin.

Madaxweynaha Israa’iil Isaac Herzog ayaa bishii March magaalada Ankara kula kulmay dhiggiisa dalka Turkiga Recep Tayyip Erdogan oo booqasho taariikhi ah ku tagay.

Wadahadallada nabadeed ee Maraykanku garwadeenka ka yahay ee u dhexeeyey Israa’iil iyo Falastiiniyiinta oo la doonayey in lagu dhiso dawlad ka madax bannaan Falastiiniyiinta la haysto ee Bariga Quddus, Daanta Galbeed iyo Qaza, ayaa burburay sannadkii 2014-kii, labada dhinacna wax wada hadal ah ma yeelan tan iyo xilligaas.

GAROWE ONLINE