Shirkad Turki ah oo hub la sheegay in uu hub keentay Soomaaliya

Natiijadan ayaa kasoo baxdey baaritaan qoto dheer oo Qaramada Midoobay sameysay.

ANKARA, Turkey – Shirkad dhinaca badda ah oo fadhigeedu yahay dalka Turkiga ayaa bishii April 2021 soo gaarsiisay Soomaaliya gaadiid dagaal, iyadoo aan la ogeysiin Qaramada Midoobay u hoggaansanaanta shuruudaha cunaqabateynta, taasoo keentay in baarayaasha Qaramada Midoobay ay bilaabaan baaritaanka shixnadaha.

Sida laga soo xigtay sirta ay heleen khubarada Qaramada Midoobay ee ka shaqeeya u hoggaansanaanta cunaqabateynta hubka ee Soomaaliya, Istanbul Lojistik ve Denizcilik Limited Şirketi ayaa 44 baabuur oo nooca “Kamaz” ah kasoo dejisay dekedda Muqdisho 30-kii Abriil, 2021.

Markabkaan ayaa Turkiga ka soo shiraacday15-kii Abriil, 2021 isaga oo soo maray kanaalka Suweys , waxa uu ku soo xirtay Jeddah, Sacuudi Carabiya, ka hor inta uusan soo gaarin magaaladda caasimadda ah ee Muqdisho.

Guddiga khubarada Qaramada Midoobay u qaabilsan arrimaha Soomaaliya oo golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay u oggolaaday inay kormeeraan u hoggaansanaanta cunaqabataynta hubka ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya, ayaa sheegay in aanay wax war ah ka soo gaadhin shirkadda iyo dawladda Turkiga toona.

Guddidu waxay warqad rasmi ah u direen Istanbul June 8, 2021 iyagoo weydiisanaya macluumaadka ku saabsan gaarsiinta si ay u go'aamiyaan in ay u hoggaansamaan shuruudaha cunaqabateynta hubka ee Qaramada Midoobay.

Dib u eegis lagu sameeyay diiwaanka ganacsiga Istanbul ee Nordic Monitor ayaa muujineysa in shirkadda la aasaasay 23-kii Maarso, 2018 Najjar Oussama, oo ku taxan inuu yahay muwaadin Lubnaani ah.

Laba shirkadood, shirkadda maalgashiga Nesmal Yatırım Holding iyo shirkadda duulista ee Onur Havacılık Ticaret Anonim Şirketi, ayaa loo taxaabay saamilayda Istanbul.

Oussama wuxuu ku lug leeyahay Nesmal wuxuuna u shaqeeyaa gudoomiyaha guddiga, taasoo la micno ah inuu wacay rasaasta Istanbul, halkaas oo uu ku leeyahay saamiga kantaroolka tooska ah iyo isagoo adeegsanaya shirkado kale.

Markabkaas oo soo jiitay dareenka khubarada Qaramada Midoobay waxa uu ahaa Birden, oo ah 7,504 tan oo rakaab ah/Ro-Ro. Markii hore waxaa la dhisay 1973 waxaana isticmaalayey muddo tobanaan sano ah shirkado Iswidhish ah ilaa laga iibiyay shirkad Turki ah 2015, markabku wuxuu hadda ku socdaa calanka Comoros.

Sida laga soo xigtay mareegaha Marinetraffic.com, wax dhaqdhaqaaq ah ma aysan duubin tan iyo markii ay shixnadaha geysay Soomaaliya, una sii shiraacday Pakistan.

Sawirrada lagu soo daray warbixinta Qaramada Midoobay ayaa muujinaya magaca markabka Birden, laakiin qaybaha markabka oo uu ku jiro magaca "Istanbullines" ayaa dib loo rinjiyey, lagana yaabo in lagu qariyo magaca shirkadda maraakiibta ee Istanbul. Si kastaba ha ahaatee, khubarada Qaramada Midoobay ayaa sheegay in "Istanbullines" weli lagu arki karo rinjiga hoostiisa.

Iyada oo qayb ka ah waajibaadka ku xusan Qaraarka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee tirsigiisu yahay 2551, ee la ansixiyay 2020, khubarada Qaramada Midoobay ayaa dib u eegis ku sameeya hubka la geeyo Soomaaliya, waxayna warbixinno joogto ah u gudbiyaan golaha.

Cunaqabataynta hubka ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya ayaa qayb kaliya laga qaaday sanadkii 2013-kii, waxaana khubarada Qaramada Midoobay ay la socdaan dhammaan hubka la geeyo Soomaaliya oo ay ku jiraan dowladda Federaalka iyo sidoo kale ururada argagixisada ah sida Al-Shabaab.

Tan iyo markii la go’aamiyay 2020-ka, Turkiga waxa ay dowladda federaalka ah ee Soomaaliya soo gaarsiisay 7 shixnad oo hub iyo rasaas ah, waxa ayna ku wargelisay QM shixnadaha. Si kastaba ha ahaatee, shixnadda ay leedahay Istanbul ayaan ku jirin kuwa la sheegay, mana cadda tirada shixnad ee laga keenay Turkiga iyadoo aan la ogeysiin madaxda Qaramada Midoobay.

Dowladda Edogan waxa ay Soomaaliya ku maalgelisay ciidan ahaan iyo dhaqaale ahaanba, waxa ay Muqdisho ka dhistay saldhig millatari, waxa ayna gacan ka geysatay in ganacsatada Turkiga ay galaan heshiis ay ku maamulayaan dekedaha iyo garoonka diyaaradaha Muqdisho.

Isagoo gacan ka helaya Edogan sannadkii 2014-kii, waxaa maamulka dekedda Muqdisho lagu wareejiyay kooxda Islaamiga ah ee Albayrak, oo ah shirkad Turki ah oo lagu eedeeyay falal musuq-maasuq ah oo ka dhacay Turkiga iyo dibadda.

Nordic Monitor ayaa horay u daabacday warbixin sir ah oo ay soo saartay guddiga dambi baarista dhaqaalaha ee Turkiga (MASAK) taasoo muujineysa sida dowladda Erdogan ay u aamusisay baaritaan lagu sameeyay boqolaal kun oo dollar oo u gacan gashay Al Shabaab Sida lagu sheegay warbixinta MASAK,

Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Turkiga waxay MASAK u dirtay warqad lambarkeedu yahay 48378 bishii March 22, 2013, iyadoo ku lifaaqan codsi xog ah oo uu soo diray Xafiiska Hanti-dhowrka Mareykanka ee argagixisada iyo sirdoonka maaliyadeed, oo uu hoggaaminayo ku-xigeenka Xoghayaha David S. Cohen waqti.

Sirdoonka Maraykanka ayaa sheegay in ninka u dhashay dalka Turkiga ee Ibrahim Şen iyo walaalkii Abdulkadir Sheen ay ku lug lahaayeen 600,000 oo dollar oo ay Al-Shabaab geeyeen intii u dhaxeysay Sebtembar iyo December 2012. Maamulka Turkiga ayaa joojiyay baaritaankii lagu waday walaalaha Şen.

GAROWE ONLINE