UN-ka oo ka hor-yimid dhimista ciidamadda AMISOM

Muddo xileedka howlgalka ka tirsan Midowga Afrika ayaa wuxuu ku eg yahay 31-ka Maarso.

NEW YORK, USA – Qaramada Midoobay ayaa ku talisay inaan la dhimin tirada ciidamada Midowga Afrika ee Soomaaliya [AMISOM] si ay u sii wadaan howlgalkood ugu yaraan hal sano iyada oo xitaa howlgalka uu u gudbayo ATMIS, kaasoo oo ay si wadajir ah uga shaqeyn doona Soomaaliya 33 bilood oo kale.

AMISOM ayaa ka howlgaleysay gudaha Soomaaliya 15-kii sano ee ugu dambeeyay, waxa ay Al Shabaab ka xoreysay dhowr magaalo oo istiraatiiji ah oo ay horay ugu sugnaayeen maleeshiyada xiirka leh Al Qaacida. Magaalooyinka ee ay ka qayb qaateen qabsashadooda waxaa ka mid ah magaalada Kismaayo ee xarunta maamulka Jubbaland.

Warqad ay heshay wakaaladda wararka ee AFP, xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay Antonio Guiterres ayaa u sheegay golaha ammaanka in tirada shaqaaluhu ay sidooda si ahaan ahaan doonaan ugu yaraan 12ka bilood ee soo socda. ATMIS waxay la wareegi doontaa shaqadooda dhamaadka bishaan.

Hadda, AMISOM waxa ay leedahay ku dhawaad 22,000 oo askari iyo dhawr shaqaale ah oo ay mushaharkooda bixiyaan, Qaramada Midoobay, Midowga Yurub, Maraykanka. Qaar ka mid ah dalalka ay ciidamada ku deeqay Soomaaliya waxaa ka mid ah Kenya, Ethiopia, Djibouti, iyo Uganda.

Muddo xileedka howlgalka AMISOM wuxuu ku eg yahay 31-ka Maarso, laakiin Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa la filayaa inuu u codeeyo 30-ka Maarso si loogu guuro howlgalka cusub Ku-meel-gaarka ah ah [ATMIS].

Guiterres, oo ah hoggaanka ugu sareeya hay'adaan caalamiga ah, ayaa soo jeediyay in ciidamada ATMIS si tartiib tartiib ah loogu dhimo afar waji, "si ay awood ugu yeeshaan oo ay u taageeraan ciidamada ammaanka ee Soomaaliya si ay u qaataan mas'uuliyadda koowaad ee amniga Soomaaliya dhammaadka 2023" iyadoo la iskugu geyn doono guud ahaan militariga. Waqtiga ay baxayaan ee 2024.

Wuxuu ku adkeystay in dhimista ugu horreysa ee 2000 oo askari aysan dhici doonin ilaa December 2022. Ciidamada ayaa loo qeybiyay Soomaaliya oo dhan qeybahooda kala duwan, waxaana ay door weyn ka qaateen sidii looga sifeyn lahaa maleeshiyada Al-Shabaab.

"Waa muhiim in heerarka ciidamada lebisan ee hadda jira la ilaaliyo illaa dhammaadka wajiga koowaad si loo hubiyo in guulaha adag ee lagu guuleystay la ilaaliyo iyo in loo oggolaado dib u habeynta howlgalka iyada oo aan la carqaladeynin bixinta amniga ee hadda jira," Guterres ayaa ku sheegay warqaddiisa.

qoraalka Guiterres kuma sharaxin sida QM ay u doonayso in ay u maalgeliso ATMIS iyadoo la og yahay in UN, EU, iyo US ay ahaayeen kuwa ugu badan ee taageera AMISOM. Ciidamada dalalka ku deeqay ayaa inta badan qiimeeya kharashaadka miisaaniyadooda ka hor inta aysan daneeyayaashu dib u bixin.

"Waxaan ka codsanayaa beesha caalamka inay sii wadaan taageeradooda iyagoo siinaya agab ku filan ATMIS iyo ciidamada ammaanka Soomaaliya, iyo sidoo kale bixinta awoodo gaar ah," ayuu yiri, isagoo intaas ku daray inuu uga mahadcelinayo deeqaha ay wada-hawlgalayaashu bixiyeen.

Hindisahaas ayaa la filayey in la soo gebagebeeyo sannadkii hore, balse sababo la xiriira khilaaf weyn oo u dhexeeya Soomaaliya iyo Midowga Afrika, balse qorshahaan ayaa dhawaan la isku afgartay, sida ay sheegeen dublamaasiyiin ay waraysatay AFP.

Soomaaliya ayaa hadda waxaa ka dhacaysa doorashada laba aqal oo lagu soo gabagabeyn doono doorasho madaxweyne oo tartan adag loo gali doono. Madaxweynayaashii hore ee Soomaaliya Shariif Sheekh Axmed iyo Xasan Sheekh Maxamuud oo ay wehliyaan RW hore Xasan Cali Khayre ayaa kamid ah musharixiinta doonaya in ay xilka kala wareegaan Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

GAROWE ONLINE