Washington Post oo Warbixin Ka Qortey Dagaalka Puntland Kula Jirto Daacish

Garowe Online – Washington Post ayaa warbixin dheer ka qortay dagaalka adag ee ka socda buuraleyda Cal Miskaad, halkaas oo ciidamada Puntland ay dagaal culus kula jiraan Daacish. Warbixinta ayaa tilmaantay halista sii kordheysa ee kooxdan ay ku heyso ammaanka gobolka iyo caalamkaba, iyadoo laga digay in ay noqotay xarunta cusub ee dhaqaale iyo hawlgal ee xagjiriinta.

Ciidamada Puntland oo Xuddun U Ah La-Dagaallanka Xagjiriinta

Meydka dagaalyahan ka tirsan kooxaha xagjirka ah ayaa lagu arkay goob dagaal, dhiiggiisuna uu qallalay qorraxda hoosteeda, iyadoo ciidamada Puntland ay si taxadar leh ugu sii socdeen dhufeysyo ay kooxdaasi ku dhuumaaleysaneysay. Ciidamada oo si buuxda u hubeysan ayaa wajahaya dagaal dheer oo ay ugu jiraan sidii ay uga hortagi lahaayeen halista sii kordheysa.

Sida laga soo xigtay taliska ciidamada Mareykanka ee qaaradda Afrika, kooxdan ayaa noqotay xarun dhaqaale iyo mid hawlgal oo ay ku tiirsan yihiin kooxo kale oo xagjir ah oo ku sugan dalal kala duwan. Saraakiil ka tirsan Puntland ayaa sheegaya in kooxda ay leedahay dagaalyahanno gaaraya ilaa kun, kuwaas oo badankood ah ajaanib dalka si dhuumaaleysi ah kusoo galay. Kooxdan ayaa sidoo kale loo arkaa mid si toos ah maalgelin ugu sameysa kooxo kale oo ka hawlgala dalal kala duwan, kuwaas oo ka dambeeyay weerarro lagu laayay dad aad u badan.

Puntland oo Keligeed La Dagaallamaya Xagjiriinta Iyadoo Aan Taageero Ka Helin Caalamka

Puntland, ayaa wajahaysa dagaal culus iyadoo aan helin taageero la taaban karo oo ka timid dalalka waaweyn ee dunida. Inkasta oo ay dagaalka ka hortagga xagjiriinta u arkaan mid muhiim ah, haddana Puntland kuma tiirsana wax gargaar ah oo uga yimaada Mareykanka iyo xulafadiisa.

Saraakiisha amniga Puntland ayaa sheegaya in tan iyo markii ay billaabeen howlgalkan, ay dib u qabsadeen in ka badan 50 saldhig oo ay kooxdu ku lahayd buuraleyda. Waxaa sidoo kale la dilay in ka badan 150 dagaalyahan, intooda badan ajaanib ah. Si kastaba ha ahaatee, khasaaraha dhankooda ayaa sii kordhaya, waxaana laga baqayaa in aysan dagaalkan sii wadi karin haddii aan la helin wax taageero ah.

Sida Xagjiriintu Ugu Soo Xoogeysteen Deegaanka

Wariyaasha Washington Post ayaa booqday dhufeysyadii ay kooxdu horey ugu sugnaayeen, waxayna la hadleen dad ka goostay kooxda, kuwaas oo sheegay in qaarkood si khasab ah loogu qasbay inay ku biiraan. Waxay sidoo kale la kulmeen saraakiil Soomaali iyo kuwa kale oo Mareykan ah, iyagoo sidoo kale baaray caddeymo laga helay qalab dagaal iyo xog ku jirta taleefoono la qabtay.

Kooxdan ayaa la sheegay in markii hore ay lacago ka helayeen dalal kale oo ay ku xoogganaayeen xagjiriintu, balse markii dambe ay bilaabeen inay baad ka qaadaan ganacsatada maxalliga ah, taas oo ay ku kasbadeen dhaqaale badan. Ganacsatada diida inay lacagahaas bixiyaan ayaa la kulma weerarro gubitaan iyo handadaad ah.

Weerarro Qaraxyo Ah iyo Dagaallo Toos Ah

Weerarada ugu halista badan ee kooxdu ay qaaday ayaa dhacay habeenkii sanadka cusub, markaas oo ay tiro dagaalyahanno ah weerarro isku dhiib ah ka fuliyeen magaalooyin ay ku sugan yihiin ciidanka Puntland. Kooxda ayaa beegsatay saldhigyo ciidan iyo goobo ay ku sugnaayeen saraakiil sare.

Waxaa la xaqiijiyay in dagaalyahannadii is qarxiyay aysan Soomaali ahayn, balse ay ka yimaadeen dalal kala duwan sida dalalka Bariga Afrika, Waqooyiga Afrika iyo kuwa Carabta. Puntland ayaa xaqiijisay arrintan kaddib markii la baaray sawirrada meydadka la helay iyo xogaha sirdoonka.

Waxaa sidoo kale la xaqiijiyay in markii ugu horreysay taariikhda Soomaaliya la arkay haweeney ka tirsan xagjiriinta oo dagaal toos ah la gashay ciidamada, taas oo laba askari dishay ka hor inta aan la toogan.

Hub Cusub iyo Tiknoolojiyad Hormarsan oo La Adeegsanayo

Kooxda xagjirka ah ayaa la sheegay inay aad u horumarisay habka ay dagaalka u wajaheyso, iyagoo adeegsanaya qalab casri ah sida diyaaradaha yar yar ee duuli kara (drones), qoryo waaweyn oo aad u saameyn leh iyo bambooyin laga hago meelo fog. Puntland ayaa xaqiijisay in dagaalka hadda socda uu ka duwan yahay kuwii hore, maadaama kooxdu ay si aad ah isu diyaarisay.

Diyaaradaha ay isticmaalaan waxay awood u leeyihiin inay weerarro fuliyaan xilliga habeenkii, taasoo sii adkeysay dagaalka. Ciidamada Puntland ayaa sheegay in aysan lahayn qalab ku filan oo lagula dagaallamo diyaaradahaasi, iyagoo xusay in mararka qaar ay isku dayaan inay soo ridaan iyagoo adeegsanaya hubka ay haystaan.

Maxaabiis Ajaanib Ah oo Lagu Qabtay Dagaalka

Waxaa xabsiyada Puntland lagu hayaa dagaalyahanno badan oo ajaanib ah, kuwaas oo qaarkood sheegtay in si khiyaano ah lagu soo kaxaystay. Waxaa ka mid ah rag u dhashay dalalka Carabta iyo Afrika, kuwaas oo la qabtay iyagoo isku dayaya inay weerarro fuliyaan.

Mid kamid ah maxaabiista, oo u dhashay Yemen, ayaa la qabtay xilli uu isku dayayay inuu qarax ka fuliyo magaalada xeebta ku taalla ee Boosaaso. Markii wax laga weydiiyay wuxuu ku andacooday in uu dagaal mindiyo la galay, balse markii la baaray, waxaa la helay caddeymo cadeynaya inuu qorsheynayay weerarro argagixiso.

Waxaa sidoo kale xabsiga ku jira rag u dhashay Morocco, kuwaas oo sheegay in la soo marsiiyay dalal kala duwan kahor inta aysan soo gaarin Soomaaliya. Waxay sheegeen in ay muddo maalmo ah safar ku ahaayeen buuraleyda, iyagoo la socda dagaalyahanno kale oo ka kala yimid dalal badan.

Warbixinta Washington Post ayaa muujisay halista sii kordheysa ee kooxaha xagjirka ah ee ka dagaallamaya Soomaaliya, iyadoo Puntland ay wajaheyso dagaalkaas iyada oo aan haysan taageero caalami ah. Inkasta oo ay guulo muhiim ah ka gaareen dagaalka, haddana su’aasha taagan waxay tahay inta ay sii wadi karaan dagaalka iyagoo aan heysan taageero weyn oo ka timaadda dalalka kale.