Ruushka oo tababar siinaya Ciidamada Badda Itoobiya

MOSCOW - Mas'uuliyiinta Badda ee Itoobiya iyo Ruushka ayaa ka wada hadley sidii loo xoojin lahaa iskaashiga milateri, gaar ahaan tababarka ciidamada badda iyo dhismaha awoodda, iyadoo Itoobiya ay sii wado dadaalada ay ku dhisayo ciidamo badeed, inkastoo ay tahay dal aan badda lahayn.

Ku-xigeenka Taliyaha Ciidamada Badda ee Ruushka Admiral Vladimir Vorobiev iyo Ku-xigeenka Taliyaha Howlgalka Ciidamada Badda ee Itoobiya Commodore Jemal Tufisa ayaa ku kulmay Addis Ababa Jimcihii si ay u baaraan meelaha iskaashiga suurtagalka ah. Sida ku cad war-saxaafadeed ka soo baxay Ciidamada Qaranka ee Itoobiya, wadahadalada ayaa xoogga lagu saaray barnaamijyada tababarka, horumarinta awoodda, iyo iskaashiga farsamo ee taageeraya horumarka ciidamada badda ee Itoobiya.

Intii uu socday booqashada, wafdiga Ruushka ayaa booqday xarumaha tababarka ciidamada badda ee Itoobiya, oo ay ku jiraan Xarunta Tababarka Ciidamada Badda ee Bishoftu, halkaas oo ay qiimeeyeen dadaalada socda ee lagu dhisayo awoodda ciidamada badda ee Itoobiya.

Commodore Jemal Tufisa ayaa sheegay in Itoobiya ay mudnaanta siineyso tababarka iyo dhismaha awoodda hawlgalka si loo dhiso ciidamo badeed oo shaqeynaya. Wuxuu xusay in iskaashiga joogtada ah ee Ruushka uu sare u qaadi karo diyaar garowga Itoobiya si ay u xaqiijiso danaha qaranka ee biyaha gobolka.

Horumarka Itoobiya ee dhismaha ciidamo badeed ayaa ku soo beegmay xilli khilaafaadyo gobolka ka dhex taagan yihiin, gaar ahaan dadaalada ay Itoobiya ku dooneyso inay hesho marin badeed. Bishii Janaayo 2024, Itoobiya iyo Somaliland ayaa saxiixay Heshiis Muran dhalisay, kaas oo Itoobiya u ogolaanaya inay isticmaasho 19-kiloomitir xeeb ah oo ka tirsan Somaliland, gaar ahaan meel u dhow Berbera. Bedelkii, Itoobiya waxay ku ballanqaadaysay inay aqoonsato madaxbannaanida Somaliland, taasoo ka dhigtay dalkii ugu horeeyay ee xubinta Qaramada Midoobay ee sameeya arrintaan. Soomaaliya oo ku dooday in Somaliland ay qeyb ka tahay dhulkeeda ayaa si xooggan uga soo horjeeday heshiiska, iyadoo dib u celisay safiirkeeda Addis Ababa iyo ku dhawaaqday inuu heshiiskaasi yahay "mid aan shaqeyn."

Khilaafkaasi ayaa sababay dadaalo diblomaasiyadeed, waxaana ka dhashay Heshiiska Ankara ee Diseembar 2024, oo ay dhexdhexaadiyeen Turkiga. Heshiiska ayaa ku baaqay in la yareeyo xiisadaha, iyadoo la muujinayo in Itoobiya ay xaq u leedahay marin badeed iyadoo loo tixgelinayo suveraaniyadda Soomaaliya, halkii laga saxiixi lahaa heshiisyo gooni ah oo lala galeen Somaliland. Si kastaba ha ahaatee, weli waxaa su’aal ah sida heshiiskaas loo hirgelin doono.

Himilada Itoobiya ee dhismaha ciidamo badeed iyo iskaashiga sii kordhaya ee milateriga ee Ruushka ayaa dhalisay walaac ka dhex jira dalalka gobolka iyo kuwa caalamiga ah. Soomaaliya ayaa ka jawaabtay iyadoo xoojineysa iskaashiga milateri ee la leh Masar, oo soo bandhigtay hub iyo waxay qorsheynayaan inay ciidamo u diraan Soomaaliya, taasoo qeyb ka ah tartanka siyaasadeed ee Itoobiya.

Sidoo kale, Itoobiya ayaa kordhisay joogitaankeeda milateri ee gobolka Gedo ee Soomaaliya, halkaas oo ciidamada Itoobiya ay dhawaan gacanta ku dhigaan garoomo diyaaradeed muhiim ah. Tani waxay abuurtay xiisad dheeraad ah, iyadoo loo arko inay tahay isku day lagu ka hortagi doono taageerada milateriga ee Masar ee Soomaaliya. Isla markaana, dagaalyahannada al-Shabaab ayaa isku dayaya inay ka faa’iideystaan ​​khaladaadka gobolka, taasoo keeneysa walaacyo ku saabsan in khilaafaadyada siyaasadeed ay saameyn ku yeeshaan dadaalada ka dhanka ah argagixisada.

Ka qaybgalka Ruushka ee horumarinta ciidamada badda ee Itoobiya wuxuu la jaanqaadaa istaraatiijiyadiisa guud ee ku aaddan ballaarinta saameynta milateri ee Afrika. Tan iyo markii ay hoos u dhaceen hawlgallada kooxda Wagner kadib geeridii Yevgeny Prigozhin, Ruushka ayaa abuuray Ciidanka Afrika ee Wasaaradda Difaaca si uu u sii wado hawlgallada milateri ee qaaradda. Iskaashiga Ruushka, oo ay ku jirto wadahadalada ugu dambeeyay ee Itoobiya, waxay muujinayaan hadafka Ruushka ee ku aaddan xoojinta xiriirka difaaca ee dalalka Afrika.

Si kastaba ha ahaatee, wadahadalada la xiriira Ruushka waxay tilmaamayaan dadaalka Itoobiya ee ku aaddan horumarinta ciidamadeeda badeed, inkastoo aysan jirin heshiis rasmi ah oo difaaca ah oo la shaaciyay.

GAROWE ONLINE