Sababta Dowladda Puntland Uga Baahan Tahay Inay La Shaqeyso Warbaahinta Madaxa-Bannaan

FAALADA WARARKA| Bulsho kasta oo hiigsaneysa isla-xisaabtan, hufnaan iyo kalsooni dadweyne, doorka warbaahinta madaxa-bannaan ma aha wax la iska indho-tiri karo. Puntland, oo muddo dheer ku faaneysay xasillooni, nidaam dowladeed oo muddo dhisnaa, iyo kala dambeyn, maanta waxay taagan tahay marxalad u baahan in si qaan-gaar ah dib loogu eego xiriirka ka dhexeeya dowladda iyo warbaahinta madaxa-bannaan.

Warbaahinta madaxa-bannaan ma aha cadow dowladeed. Waa indho daawanaya, mararka qaarkoodna dhaliilaya, balse ugu dambeyn kaalin muhiim ah ka qaata dhismaha dowladnimo wanaagsan.

Hufnaan iyo Kalsoonida Dadweynaha

Marka howlaha dowladda, safarrada rasmiga ah, shirarka, iyo go’aannada siyaasadeed ay tabiyaan suxufiyiin madaxa-bannaan, shacabka waxay helayaan xog aan ku koobneyn warbaahinta dowladda oo keliya. Taasi waxay yareyneysaa shakiga iyo xan-wararka, isla markaana xoojinaysa kalsoonida ay dadweynuhu ku qabaan hay’adaha dowladda.

Xaaladda Puntland, halka kalsoonida dadweynuhu tahay tiir muhiim ah, u-furfurnaanta warbaahinta madaxa-bannaan waxay noqon kartaa awood xoojinaysa sharciyadda dowladeed, halkii ay daciifin lahayd.

Sumcad Gudaha iyo Dibadda

Puntland waxay la macaamishaa saaxiibo caalami ah, hay’ado deeq-bixiyeyaal ah, iyo dowlado deris ah. Inta badan, dhinacyadan waxay si gaar ah u qiimeeyaan warbixin madaxa-bannaan iyo xaqiijin dhexdhexaad ah. Marka warbaahinta madaxa-bannaan ay joogto munaasabadaha rasmiga ah iyo shirarka lagu go’aaminayo mustaqbalka Soomaaliya, waxay kor u qaadaysaa sumcadda Puntland ee caalamka.

Khibradaha caalamiga ah ee la bartay waxay muujinayaan in dowladaha oggolaada dabagalka warbaahinta madaxa-bannaan loo arko kuwo kalsooni ku qaba nidaamkooda.

Kor u Qaadidda Xirfadda iyo Anshaxa

Ka-qaybgalka warbaahinta madaxa-bannaan ee howlaha rasmiga ah wuxuu sare u qaadaa heerka xirfadeed ee labada dhinac. Saxafiyiintu waxay ku khasbanaanayaan saxnaan, anshax iyo hubin xogeed, halka hay’adaha dowladda ay noqdaan kuwo ka feejigan hadalladooda, qoraalladooda iyo ballan-qaadyadooda.

Isla-xisaabtankan wadajirka ah wuxuu dhisaa jawi dood wax ku ool ah oo ku saleysan xog, halkii ay ka ahaan lahayd dareen iyo mala-awaal.

Ka-Hortagga Wararka Been-Abuurka

Xilligan ay baraha bulshada ku badan yihiin warar aan la hubin, ka reebidda warbaahinta madaxa-bannaan howlaha dowladda waxay abuureysaa firaaq. Firaaqaas waxaa si degdeg ah u buuxiya xan, hadallo aan la xaqiijin, iyo ilo qarsoon. Marka saxafiyiinta madaxa-bannaan la siiyo fursad ay ku helaan xog rasmi ah, waxay bulshada u soo gudbin karaan xaqiiqo iyo macne cad.

Arrintan waxay si gaar ah muhiim ugu tahay Puntland, halkaas oo arrimaha amniga, siyaasadda, iyo maamulka ay si dhow ula socdaan shacabku.

Dowladda Puntland waxaa muhiim ah inay dejiso siyaasad cad oo ku saabsan la-shaqeynta warbaahinta, taasoo aqoonsanaysa warbaahinta madaxa-bannaan iyo tan dowladda, isla markaana dejinaysa shuruudo xirfadeed, hannaan gelitaan, iyo masuuliyado, iyada oo aan la faragelin madax-bannaanida tafatirka.

Siyaasad noocan ah ma wiiqi doonto awoodda dowladda; balse waxay muujin doontaa kalsooni, biseyl siyaasadeed, iyo ixtiraamka xaqa shacabka u leeyahay helidda xogta.

GAROWE ONLINE