Soomaaliya: Hoggaamiyaha Daacish oo La La’yahay Iyadoo Kooxdiisa looga adkaadey Dagaalka Cal-Miskaad  

BOSASO, Soomaaliya – Muddo bilooyin ah, lama oga halka uu ku sugan yahay hoggaamiyaha kooxda Daacish (ISIS) ee Soomaaliya, iyadoo ay socdaan howlgallo ciidan oo xooggan oo ka socda Buuraha Cal-Miskaad ee gobolka Puntland.

Sheekh Cabdulkadir Muumin, oo ah ninka la rumeysan yahay inuu hoggaaminayo kooxda Daacish ee fadhigeedu yahay waqooyi-bari Soomaaliya, ayaan wax muuqaal ah ama hadal ah soo saarin tan iyo horaantii sanadkan, taasoo dhalisay mala-awaal badan oo ku saabsan xaaladdiisa.

Warar aan la xaqiijin ayaa sheegaya in Muumin uu si qarsoodi ah uga baxay dalka, islamarkaana laga yaabo inuu ku sugan yahay Suudaan ama Mozambiig. Qaar kale waxay rumeysan yihiin in laga yaabo in la dilay intii lagu jiray duqeymo cirka ah oo ay fuliyeen diyaaradaha Mareykanka iyo Isu-tagga Imaaraadka Carabta.

Si kastaba, falanqeeyayaal dhinaca ammaanka ah ayaa ka shaki qaba in Muumin uu si toos ah uga qeybgalayo dagaallada ka socda buuraha, maadaama deegaankaasi uu yahay mid adag isla markaana uu Muumin yahay nin da’ ah.

Madaxweyne Donald Trump ayaa dhawaan si maldahan u sheegay in Muumin laga yaabo in la dilay, hase yeeshee ma jirto cadeyn rasmi ah oo arrintaas taageeraysa, mana aysan ka hadlin Taliska Ciidamada Mareykanka ee Afrika (AFRICOM).

Sanadkan gudihiisa, Mareykanka iyo ciidamada Puntland ayaa duqeymo isdaba joog ah ku beegsaday fariisimaha kooxda Daacish ee buuraha Cal-Miskaad. Waxaa la rumeysan yahay in kooxda ay ka heshay dharbaaxooyin culus.

Hoggaamiye kale oo sare, Cabdiweli Maxamed Yuusuf, ayaa la sheegay in la qabtay bishii Luulyo 2025, inkastoo warar dambe ay tilmaameen inuu is dhiibay. Waxaa loo arkayay inuu noqon karo beddelka Muumin haddii la waayo.

Wararka ugu dambeeyay waxay sheegayaan in Cabdiraxmaan Fahiye — oo ah dagaalyahan khibrad badan leh — uu hadda yahay ninka sida rasmi ah u maamula kooxda, isagoo garab ka helaya dagaalyahanno ajaanib ah oo kasoo jeeda Waqooyiga iyo Bariga Afrika. Hase ahaatee, xogtaasi wali si buuxda looma xaqiijin.

Kooxda Daacish ee Soomaaliya ayaa asal ahaan ka go’day Al-Shabaab qiyaastii toban sano kahor, waxayna baaq u direen Abu Bakar al-Baghdadi, hoggaamiyihii hore ee ISIS.

Markii Al-Shabaab ay hanjabaado u jeediyeen, kooxda uu Muumin hoggaaminayo waxay u guureen buuraleyda Puntland ee dhanka bari, halkaas oo ay uga faa’iideysteen xiriirka qabiilka iyo xeelado kale si ay u joogteeyaan jooggitaanka.

Al-Shabaab ayaa si xoogleh u weeraray ragii Daacish ee ku sugnaa koonfurta Soomaaliya, waxaana ay sidoo kale isku dayeen inay ku burburiyaan buuraha Cal-Miskaad, hase yeeshee weerarradoodii waxaa laga difaacay, taasoo ku qasabtay inay isaga tagaan deegaankaas.

Inkasta oo kooxdu la kulantay culeysyo xagga deegaanka, kala qaybsanaan gudaha ah, iyo weerarro cirka ah, haddana waxay si tartiib tartiib ah u soo koreen, iyagoo helay boqolaal dagaalyahan oo badankoodu ajaanib ah yihiin.

Kooxda ayaa malaayiin doollar ku urursatay canshuur iyo baad, lacagtaas oo ay u adeegsadeen hawlgalladooda gudaha iyo taageeridda ISIS ee caalamka.

Bishii December ee sanadkii hore, Puntland waxay billowday howlgallo ballaaran oo ka dhan ah Daacish, iyadoo guulo laga gaaray furimo badan. Laakiin 10 bilood kadib, kooxda wali waxay sii wadaan weerarro istaraatiji ah, gaar ahaan kuwa IED-yada ah iyo dagaal-beeleedka.

Inkasta oo Puntland ay haysato fursado badan oo ay ku guuleysan karto, haddana khubaro qaar ayaa ka digaya in dagaalku uu u jiitami karo muddo dheer, taasoo halis gelin karta guul buuxda.

GAROWE ONLINE