Puntland oo beenisay inay diiday taageeradda dowladda Soomaaliya ee dagaalka ISIS

GAROWE, Soomaaliya – Dowladda Puntland ayaa si adag uga jawaabtay hadalka Axmed Muallim Fiqi, kaasoo sheegay in Puntland ay diiday taageerada dowladda Federaalka Soomaaliya (FGS) ee dagaalka ka dhanka ah Daacish, iyadoo ku tilmaantay eedeymahaas inay yihiin "been abuur" iyo "jahwareerin shacabka".

Mohamed Abdirahman Farole, wasiirka deegaanka iyo isbeddelka cimilada ee Puntland, ayaa sheegay in Puntland ay sameysay dadaal kasta oo ay awoodi karto si ay uga shaqeyso wada-shaqeyn la leh dowladda Federaalka, balse dadaalladaas ay wajahday "iska caabin iyo isku dayo lagu doonayo in lagu beddelo dastuurka."

Waxaan dhageystay waraysigii Wasiirka Arrimaha Dibadda Axmed Maclin Fiqi ku sheegay in Puntland ay diiday taageerada dagaalka Daacish, hadalkan gabi ahaanba waa been. Markii madaxweyne Deni dib loo doortay, wuxuu martiqaad u fidiyey madaxweynaha Soomaaliya si looga wada hadlo xiriirka Puntland iyo dowladda Federaalka. Martiqaadkan waxaa la sameeyey xilligii dhaarinta madaxweyne Deni, iyadoo ay goob joog ka ahaayeen madaxda hore ee Soomaaliya, madaxweynayaasha dowlad-goboleedyada, iyo madaxda hore ee Puntland. Si kastaba, martiqaadkaas waa la iska indhatiray.

Hase yeeshee, jawaabtii ka sugeynay Villa Somalia waxay noqotay isku day sharci-darro ah oo lagu doonayo in lagu beddelo Dastuurka Soomaaliya.

Puntland ayaa gacanta ku dhigtay dhowr goobood oo istiraatiiji ah oo ku yaal buuraleyda Cal-Miskaad, iyadoo mararka qaar helay taageero laga helay Taliska AFRICOM ee Mareykanka iyo Imaaraatka Carabta. Labadan dal ayaa ka masuul ah kormeerka hawada iyo fulinta duqeymaha cirka.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa ka maqneyd dhacdooyinkaas, iyadoo kaliya dib u hurinaysa khilaafaadka siyaasadeed ee Puntland, gaar ahaan qorshayaasha lagu doonayo in la beddelo dastuurka iyada oo aan la tixgelin saamilayda kale. Puntland iyo Jubbaland ayaa xiriirka u jaray dowladda Federaalka.

Wasiirka Arrimaha Dibadda, Axmed Muallim Fiqi, ayaa sheegay in hawlgallada ka dhanka ah ISIS ay yihiin "ololayaal siyaasadeed," isagoo sheegay in Villa Somalia aysan bixin taageero Puntland ee hawlgallada ka dhanka ah argagixisada.

Howlgalkii Cal-Miskaad ee la bilaabay dhamaadkii Diseembar 2024 ayaa noqday mid saamayn weyn ku yeeshay dagaalka ka dhanka ah ISIS. Ololaha Hilac ayaa guulo waaweyn ka soo hooyay, iyadoo ciidamada Puntland ay qabsadeen meelaha istiraatiijiga ah, saldhigyada muhiimka ah, isla markaana ay dileen boqolaal dagaalyahanno, oo ay ku jiraan dagaalyahanno ajnabi ah, taasoo dhibaatayn ku ah kooxda.

1-da Febraayo, duqeyn uu amray madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa lagu dilay 14 xubnood oo ka tirsan kooxda ISIS ee ku sugnaa gobolka, kuwaas oo uu ka mid ahaa Axmed Maeleninine, oo loo aqoonsaday inuu ahaa mid ka mid ah dadka rekrutaha iyo maal-geliyayaasha muhiimka ah ee ISIS.

"Waxaan arkay wasiirrada Puntland oo si cad uga hadlaya dowladda Soomaaliya. Puntland waxay diiday taageerada FGS ee dagaalka ka dhanka ah ISIS; waxaan haynaa caddeymo arrintan," ayuu yiri Fiqi.

Khamiistii, ciidamada Puntland ayaa weerar ku qaaday kooxda ISIS, iyadoo hawlgallo isugu jira duqeymo iyo dagaal dhulka ah loo bixiyay Hillaac. Weerarka ka dhacay agagaarka Togga-Jeceel ee buuraleyda Cal-Miskaad ayaa lagu dilay 44 dagaalyahan oo ka tirsan kooxda ISIS, sida uu sheegay war saxaafadeed ka soo baxay ciidamada Puntland.

Taliska AFRICOM ee Mareykanka ayaa sidoo kale duqeyn ka fuliyay buuraleyda Cal-Miskaad ee gobolka Bari 22-ka Febraayo, 2025, iyadoo la wada shaqeynayo dowladda Puntland iyo cutubka ka hortagga argagixisada ee deegaanka. Mas'uuliyiinta ayaa sheegay inay bixin doonaan faahfaahin dheeraad ah marka la heli karo.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa inta badan ka maqneyd dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab ee ka socda gobolka dhexe iyo koonfur, iyadoo horumarka ay sameeyeen ciidamada Puntland lagu ammaanay inuu yahay "istiraatiijiyad muhiim ah oo wax ku ool ah."

GAROWE ONLINE